Theo sách cũ viết, cách đây trên 700 năm 1230 -1291 tại mảnh đất địa linh này Hưng ninh Vương Trần Tung đạo hiệu Tuệ Trung Tượng Sỹ một cư sỹ, một nhà thơ, nhà tư tưởng, nhà quân sự, một danh nhân văn hoá, người thầy của Trúc lâm sơ tổ Điều ngự giác Hoàng Trần Nhân Tông. Ngài là ngôi sao sáng, một nhà thiền học bậc thầy của thiền tông Việt nam trong một thời đại thịnh vượng của phật giáo văn hoá dân tộc.
Chùa Doãn Lại được xây dựng vào thời hậu Lê năm 1787 - 1789, đến năm 1954 được nâng cấp trên nền móng cũ với diện tích trên 141m2, nằm trong khuôn viên rộng tại núi Đồn nhìn xuống Sông Hòn Ngọc. Đây là ngôi chùa vẫn giữ nguyên được bản kiến trúc và một số vật liệu xây dựng từ năm 1978.
Đình làng là một ngôi nhà chung của cộng đồng dân cư trong làng, là nơi bảo lưu kế truyền các giá trị văn hóa truyền thống của làng xã, là một công trình văn hóa tâm linh rất linh thiêng theo lớp người cha ông kể lại. Thời kỳ đầu thế kỷ 20 trở về trước cây cối rậm rạp như rừng có nhiều thú dữ như hổ, báo… thường xuyên phá hoại mùa màng vật nuôi gây rất nhiều khó khăn cho dân làng.
Chùa Dương Xuân tên thường gọi là Chùa Kẹm, có tên chữ là Hương Sơn tự, được xây dựng vào thế kỷ 18 do chiến tranh tàn phá đã bị phá hủy hỏng nát. Tại đây tháng 12/1948 đại đội 34 thuộc trung đoàn 98 và đại đội Lê Lợi đã triển khai trận địa, dựa vào địa thế của chùa để phục kích đoàn xe vận tải của địch. Thời kỳ 1953-1954 đơn vị Lê Lợi và bộ đội đơn vị Bạch Đằng tập kết tại chùa Kẹm để xuất phát đánh địch tại bốt pháo thủ núi Phi Liệt, bốt Bến Đụn, đã bắt sống và tiêu diệt nhiều tên địch.
Đình làng Pháp Cổ trong thời kỳ chống thực dân Pháp đã bị giặc Pháp đốt phá, hòa bình lập lại nhân dân xây dựng lại Đình làng trên nền Đình cũ theo cấu trúc thờ tự vẫn như ngày xưa. Hiện nay vẫn lưu giữ được các sắc phong của các Vua triều đình nhà Nguyễn ban. Đình Pháp Cổ là cơ sở hoạt động cách mạng của cán bộ đảng viên, dân quân tự vệ và nhân dân địa phương trong thời kỳ tiền khởi nghĩa, thời kỳ cách mạng tháng 8 và kháng chiến chống thực dân Pháp.
Đình Phi Liệt, công trình kiến trúc tín ngưỡng, trung tâm văn hóa truyền thống của cộng đồng dân cư xã Lại Xuân, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng. Tên gọi đình Phi Liệt luôn gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của làng xã, vùng đất và con người nơi đây. Đình Phi Liệt tôn thờ ba vị Thành hoàng là: Thiên Đế, Ngũ Lôi và Hoàng Phúc Tiến.
Chùa Phi Liệt tên gọi là chùa Viên Minh là một ngôi chùa cổ, được xây dựng vào năm 1837, đến năm 1960 chùa được nâng cấp một lần với diện tích trên 50m2, nằm trong khuôn viên rộng trên 1,5ha, chùa tọa lạc tại núi Thái Bảo. Đây là ngôi chùa vẫn giữ nguyên được bản kiến trúc và một số vật liệu được xây dựng vào thời đó.
Nằm cạnh trục đường liên xã Đình Làng An Ngoại thuộc xã An Sơn, huyện Thủy Nguyên (Hải Phòng), đã được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp thành phố năm 2019.
Đình Hàn Cầu nằm trên địa bàn thôn 7, làng Hàn Cầu, xã Chính Mỹ, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng. Đình có diện tích rộng 2.760m2, được xây dựng vào thế kỷ XI, thời vua Lý Thái Tông (1028-1054), qua nhiều lần tu sửa có quy mô và kiến trúc như ngày nay. Tương truyền, vì ngày xưa dân làng có cho dựng một cây cầu nhỏ bắc qua sông Hàn (nhánh nối sông Kinh Thầy và Đá Bạch) nên thôn được gọi là thôn Hàn Cầu (tức cầu bắc qua sông Hàn), đình làng từ đó cũng có tên là đình Hàn Cầu. Đình được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp Thành phố vào năm 2005.
Đình Thiên Đông thuộc làng Thiên Đông, xã Đông sơn, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng. Xã Đông Sơn là vùng đất cổ được hình thành từ lâu đời, căn cứ vào các thư tịch cổ còn được lưu giữ có thể khẳng định Thiên Đông là một làng cổ có lịch sử hình thành và phát triển hàng nghìn năm. Ngay từ thế kỷ thứ XI (thời Lý), nơi đây đã có cư dân làm ăn sinh sống, lập nên xóm làng trù phú. Trước đó, trong thời kỳ văn hóa Đông Sơn (700 năm trước Công nguyên – 100 năm sau Công nguyên), Thiên Đông là một trong những địa bàn cư trú của dân cư Việt cổ. Năm 1973, Viện Khảo cổ học Việt Nam đã tiến hành khai quật được những di chỉ mộ táng tại khu Đồng Dù (xã Đông Sơn), theo nhận định có niên đại cách ngày nay khoảng 2.500 năm.
Làng Trúc Sơn (竹 山) thuộc xã Đông Sơn, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng. Trước năm 1945 là xã Trúc Sơn, tổng Dưỡng Chính, phủ Thủy Nguyên, tỉnh Kiến An. Trước năm 1813 là thôn Trúc Sơn, tổng Dưỡng Chân, huyện Thủy Đường, phủ Kinh Môn, trấn Hải Dương. Trước đời Đồng Khánh chuyển lên xã. Đến đời Đồng Khách, xã Trúc Sơn có thêm thôn Trà Sơn (nay là làng Trà Sơn thuộc xã Kênh Giang). Trước năm 1901, tổng Dưỡng Chân đổi là Dưỡng Chính. Danh sách làng xã năm 1927 ghi tên xã Chúc Sơn, hồ sơ thần tích năm 1938 ghi Trúc Sơn.
Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia - đình Tân Lỗi Dương, xã Tân Dương, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng.
Đình Tân Dương (hay còn có tên gọi là đình Lỗi Dương) nằm trong khuôn viên rộng 2.156m2 ở trị trí trung tâm xã Tân Dương, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng. Tương truyền, đình được khởi dựng từ thời hậu Lê, đời vua Lê Nhân Tông (1441-1459), qua nhiều lần tôn tạo, các lần gần đây nhất vào các năm 1917, 1942, 1994, 2011 tạo lập được quy mô và hiện trạng kiến trúc như ngày nay. Đình quay mặt về hướng Nam, bố cục theo kiểu chữ “Tam” với 3 tòa gồm Đại bái, Nghinh thần và Cung cấm tượng trưng cho Tam tài gồm Thiên – Địa – Nhân (trời, đất và con người) trong dịch học.
