ĐÌNH ĐỒNG TỬ, PHƯỜNG PHÙ LIỄN, QUẬN KIẾN AN

Theo tư liệu ở viện bảo tàng lịch sử và viện Hán Nôm, đình Đồng Tử đã được các triều vua nhà Nguyễn từ Tự Đức đến Khải Định phong 12 sắc về thần tích, thần sắc

Theo cuốn từ điển bách khoa địa danh Hải Phòng - Đồng Tử thôn cũ nay thuộc phường Phù Liễn - quận Kiến An - Hải Phòng.

Trước năm 1945 là xã Đồng Tử Tổng Phù Lưu huyện An Lão tỉnh Kiến An. Trước năm 1813 là xã Đồng Tử tổng Phù Lưu - huyện An Lão - phủ Kinh Môn - trấn Hải Dương.

Đình Đồng Tử xưa ở Núi Vọ, giữa thế kỷ 19 dời về đầu thôn. Đình và miếu Đồng Tử thờ 7 vị Thành Hoàng. 1.

1. Công chúa mẫu nghi Đồng Tử tên húy là Trinh. Con gái họ Phùng người làng đường lâm thuộc tỉnh Sơn Tây, lấy chồng họ Trương tên là Đồng Tử.

- Một hôm ông Trương đến ngủ ở Núi Vọ đánh chết con ma ở núi này. Về nhà ngủ mộng thấy ba người tự xưng:

+ Tam đảo sơn thần

+ Trương tào phán quan.

+ Vọ sơn thần. Đến xin đầu thai làm con.

Sau đó bà Trinh đẻ sinh ba, cũng được thờ làm Thành Hoàng.

2. Trương Quan Giáp cây dừa. Tên húy là Phán.

3. Ba đầu thiêng liêng mối. Tên húy là Kỵ.

4. Thông linh tôn thần. Tên húy là Thanh.

Ba vị này lớn lên theo Phùng Hưng đánh giặc xâm lược nhà Đường thế kỷ thứ VIII với cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng (766 - 791). Phùng Hưng lên ngôi vua tự xưng là bố cái Đại Vương. Phong cho chị là bà Trương và ba cháu đều làm Thần Hoàng Làng Đồng Tử. Sau đến đời vua Đinh Tiên Hoàng khi khai quốc về qua đền thờ Đức Bà ở núi - Vọ khấn xin âm phù. Sau khi Đinh Tiên Hoàng lên ngôi có cấp cho tiền về làm thêm đền thờ.

5. Cao Sơn.

6. Quý Minh;

7. Nam Hải

Ba vị được tôn thờ vọng. Bảy vị thần trên đều được thờ bằng long ngai bài vị ở đình. Cũng được thờ ở xã Phù Lưu cùn tổng. Trước 1938. Từ thời vua Tự Đức - Vua Đông Khánh - vua Thành Thái. Vua Duy Tân đến vua Khải Định. Đã phong 12 sắc còn lưu giữ tại Viện thông tin khoa học xã hội - Hà Nội Việt Nam.

- Ngày tế lễ hàng năm: Ngày 10 - Giêng âm lịch (ngày sinh Đức Bà).

- Ngày 09/02 âm lịch ngày sinh ba vị con Đức Bà.

- Ngày hóa của Đức bà 08/12 âm lịch (mồng Tám tháng Chạp) cũng là ngày hóa các vị thần.

- Hàng năm từ mồng tám đến mồng mười tháng Giêng dân làng mở lễ hội tại Đình.

- Năm 1930 xã Đồng Tử bị Pháp triệt hạ vì có nhiều người tham gia Việt Nam quốc dân Đảng.

- Đến năm 1947 đình làng thiêu hủy theo kháng chiến chống Pháp.

- Từ thuở xưa đình – chùa – miếu làng Đồng Tử đều được đặt tại chân núi Vọ. Đến giữa thế kỷ 19 được di dời lên đầu làng.

- Năm 1920 đình được xây dựng lại và đến đầu năm 1947 hưởng ứng lời kêu gọi “ thực hiện vườn không nhà trống” của Đảng và Bắc Hồ. Việt Minh đã đốt đình cháy trong 07 ngày mới tắt. Nay còn tìm thấy 02 hòn đá tảng của đình và 01 cây cột quân dưới ao nhà dân gần đó còn sót lại.

Tính đến nay đã trên 1200 năm. Theo tư liệu ở viện bảo tàng lịch sử và viện Hán Nôm, đình Đồng Tử đã được các triều vua nhà Nguyễn từ Tự Đức đến Khải Định phong 12 sắc về thần tích, thần sắc

Cho thành hoàng làng gồm 7 vị thờ trong đình .

Trong chùa nội thờ phật, còn 4 bia đá cổ :

1- Bia số đầu tiên thiên trụ lập từ năm Quang Thuận (1460) canh thìn thời vua Lê Thánh Tông ( tên là Tư Thành, hiệu Quang Thuận (1460 – 1497 ) khai sáng ngôi chùa làng.

2- Bia lập niên hiệu Cảnh trị bát niên vua Lê Huyền Tôn là Duy Vũ làm vua từ năm Qúy Mão(1663 -1671)vậy là năm Canh Tuất 1670.

3- Bia lập thời vua Quang Trung (1788 – 1802) có ghi : Kinh môn phủ An Lão huyện Đồng Tử xã. Quan viên hương lão, thượng, hạ đẳng nguyên hữu cổ tích vĩnh Linh Quang sơn tự năm (1789.)

4- Bia lập tháng 10 năm Nhâm Tuất (1922) thới vua Lê Hoàng Tông hiệu là Bửu Đảo ( Khải Định )ghi: Tư nhân Kiến An tỉnh An Lão huyện Phù Lưu tổng Đồng Tử xã

- Long phi Khải Định Nhâm Tuất niên (1922)

Riêng đình Đồng Tử chỉ còn ghi trong ký ức của lớp người ngoài tuổi 70. tất cả chỉ còn tro bụi.

Đôi câu đối của đình dân làng còn nhớ đúng với sự tích thành Hoàng làng:

LONG THÀNH TAM ĐẠO BINH CÔNG RỰC PHÙNG HƯNG XÃ TÁC

ĐỒNG TRANG NHẤT DẠ MỘNG ÂM PHỦ ĐỊNH ĐỂ GIANG SƠN

 

Thành đoàn Hải Phòng