DI TÍCH LỊCH SỬ THÀNH PHỐ ĐÌNH XUÂN ÁNG

06 11 2024

in trang

Đình Xuân Áng mang vẻ đẹp mộc mạc, nhưng lại toát lên sự tinh tế, cổ kính, không chỉ là công trình kiến trúc biểu tượng cho Tổ dân phố, mà còn ẩn chứa trong đó những câu chuyện lịch sử, những ước vọng của người dân địa phương.

 Đình Xuân Áng thuộc cụm di tích Đình – Đền Xuân Áng, tọa lạc trên khu đất bằng phẳng thuộc TDP Xuân Áng, Thị trấn Trường Sơn, Huyện An Lão có diện tích tổng thể 4056m2 (bao gồm các công trình kiến trúc, cảnh quan ao hồ, sân vườn…).

   Căn cứ vào bản tiểu sử vị Thành Hoàng được dân làng thờ tại đình làng Xuân Áng là tướng đời vua Hùng Vương thứ 18 – Tướng Cao Sơn đã có công lớn đánh đuổi quân Thục Phán. Cảm kích công lao to lớn của ngài, nhà Vua bèn sắc phong nguyên tự thần hiệu Nhất phong Cao Sơn linh ứng đại vương.

   Đến triều vua Trần Nhân Tông, giặc Nguyên sang xâm lược, kinh thành bị bao vậy. Trần Quốc Tuấn phụng mệnh kỳ đảo bách thần các chư linh từ, ngài cũng hiển ứng âm phù. Khi dẹp được giặc Ô Mã Nhi vua Trần Nhân Tông gia phong mỹ tự Nhất vị gia tặng phong thế an dân hiệp linh phù chính phu uy đôn tĩnh hùng kiệt trác vĩ thượng đẳng thần.

   Đến thời Hậu Lê Thái Tổ khởi nghĩa Lam Sơn dẹp giặc Nguyên: Mộc Thạnh, Liễu Thăng cũng cầu đảo nhị vị và có linh ứng âm phù. Sau mười năm thiên hạ thái bình Lê Thái Tổ bao phong mỹ tự Nhất vị gia tặng uy dũng hùng lược tế thế trợ thuận hùng đại trác vĩ Cao Sơn thượng đẳng thần.

   Đình có bố cục mặt bằng kiểu chữ Đinh, gồm 5 gian tiền đường, 3 gian chuôi vồ - hậu cung. Mặt chính di tích quay hướng Đông Nam. Kết cấu vì nóc mái kiểu “kẻ chồng- giá chiêng” mang dấu ấn nghệ thuật Nguyễn thể hiện qua các đề tài chạm rồng, nghê, phượng, qui sống động, giàu cảm xúc, đường nét khỏe khoắn, rõ ràng, phóng khoáng nhưng không hề vượt qua tính ước lệ chặt chẽ trong trang trí đình làng truyền thống Việt Nam nói chung.

   Trải qua hàng trăm năm lịch sử, đình Xuân Áng đã bị xuống cấp nghiêm trọng. Được sự cho phép của UBND Thành phố Hải Phòng, Đảng ủy, UBND Thị trấn Trường Sơn cùng toàn thể nhân dân địa phương đã tiến hành trùng tu ngôi đình vào năm 2021.

   Bên ngoài ngôi đình Xuân Áng tại hai phía Bắc – Nam thuộc khu vực cảnh quan sân vườn có hai tòa dải vũ được xây cất đối xứng nhau qua sân đình. Tại dải vũ mé tả, dân làng tôn thờ Qúy Minh Đại Vương, Nam Hải Đại Vương. Tại dải vũ mé hữu là nơi thờ tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ.

   Hiện nay đình Xuân Áng vẫn còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị như: Nhang án; Bát biểu gồm 10 cây; Tượng Thánh Cao Sơn chất liệu gỗ, được tạo theo kỹ thuật tượng tròn, sơn thếp trong thế uy nghi, suy tưởng, tượng đặt trên ngai rồng sơn thếp rực rỡ. Khám thờ mang hơi thở nghệ thuật Nguyễn thế kỷ 20. Câu đối kiểu lòng máng, một cuốn thần phả, sắc phong của vua nhà Nguyễn ban tặng.

   Tại di tích đình - đền Xuân Áng Thị trấn Trường Sơn. Lễ hội mùa xuân được mở vào hai ngày 16 và 17 tháng hai âm lịch để kỷ niệm ngày sinh của đức Cao Sơn. Dân làng tổ chức rước mẫu Bạch Nhạn từ đền vào đình và ngược lại, để tế lễ, sau lại rước yên vị về nơi xuất phát.

   Ngoài phần nghi lễ, các môn trò dân gian cũng được tổ chức cho lớp trẻ tham gia như: Thi đấu vật, đi cầu thùm, chọi gà, diễn xướng chèo, để lại nhiều ấn tượng cho nhân dân và du khách thập phương.

   Với những giá trị lịch sử - văn hoá đó, ngày 28/01/2005 tại Quyết định số 178/QĐ-UB của Uỷ ban nhân dân Thành phố Hải Phòng đã xếp hạng Cụm di tích Đình - Đền Xuân Áng, Thị trấn Trường Sơn, huyện An Lão là di tích lịch sử văn hóa thành phố.

   GIÁ TRỊ LỊCH SỬ - VĂN HÓA CỦA DI TÍCH

   Giá trị lịch sử: Di tích Đình – Đền Xuân Áng là một di tích thờ nhân vật lịch sử thời đại Hùng Vương dựng nước ở thành phố Hải Phòng ngày nay, qua nội dung lịch sử, nghỉ thức cúng, sinh hoạt lễ hội của cư dân địa phương, góp phần thiết thực vào công việc giáo dục lòng yêu nước, yêu quê hương cho thế hệ trẻ Hải Phòng trong sự nghiệp đổi mới hôm nay.  

   Di tích đã bảo lưu nguyên vẹn một không gian sinh hoạt lễ hội truyền thống trong một cảnh quan thiên nhiên vô cùng ngoạn mục, tạo nền tảng cho việc nghiên cứu, khai thác phát triển tiềm năng du lịch văn hóa tại địa phương huyện An Lão, nơi có nhiều di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia như: Núi voi, đền - chùa Bách Phương, đến An Tràng, đình - chùa Văn Tràng ...

Admin

Chia sẻ: