DI TÍCH LỊCH SỬ THÀNH PHỐ ĐỀN XUÂN ÁNG
06
11
2024
in trang
Đền Xuân Áng không chỉ là nơi thờ cúng linh thiêng của cộng đồng, là không gian sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng, mà còn là “chứng nhân” của lịch sử, cùng trải qua biết bao thăng trầm, biến cố của thời gian.
Đền Xuân Áng thuộc cụm di tích Đình – Đền Xuân Áng, tọa lạc trên khu đất bằng phẳng thuộc TDP Xuân Áng, Thị trấn Trường Sơn, Huyện An Lão. Ở cách ngôi đình Xuân Áng gần 1000m về hướng Tây Bắc
.jpg)
Đền Xuân Áng là không gian để tưởng niệm và tôn thờ vị nữ thần Bạch Nhạn – người có công âm phù cho nhiều đời Vua, quân tướng lừng danh trong lịch sử chiến đấu chống ngoại xâm như Hùng Duệ Vương, Lê Thái Tổ, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn...Vì thế, tại ngôi đền thờ Bà còn ghi đôi câu đối thời cổ để ca ngợi:
Nhất phiến đoan trinh nơi thuỷ lục
Thiên thu hương hoả vĩnh sơn thành.
Theo nội dung bản sắc nói rõ Bạch Nhạn - là nhân vật nữ nhi, đã giúp nhiều mưu kế để chiến thắng quân địch, được tặng Mỹ tự Trịnh tĩnh đệ nhất công thần Giao cho dân ấp Xuân Áng lập miếu đền thờ cúng để ghi nhớ công ơn.
Về sau, Đức vua Trần Nhân Tông đi dẹp giặc Mông - Nguyên, Trần Quốc Tuấn phụng chỉ kỹ đạo các linh thần để âm phù giúp sức quân ta đánh trận, Cao Sơn và Bạch Nhạn đều đã linh ứng. Khi dẹp xong giặc nước, vua Trần lại phong sắc, gia tặng mỹ tự Đức Cao Sơn là Thượng Đằng Thần Đức Bạch Nhạn có công giúp nước là Thượng Đẳng Thân. Đời vua Lê Thái Tổ khởi nghĩa ở Lam Sơn, cũng tế cáo thần linh, sông núi, sau lo bình định thiên hạ thành công. Đức Cao Sơn và Bạch Nhạn cũng từng linh ứng, phù trợ việc quân nên vua Lê đã gia tặng sắc phong, mỹ tự, đồng thời cấp tiến cho thôn Xuân Áng sửa sang lại nơi thờ tự, ban cho 3 chữ: “Thượng Đẳng Thần"
Ngôi đền Xuân Áng có bố cục mặt bằng kiểu chữ Đinh, bộ khung gỗ gồm 3 gian 2 chái, mái lợp ngói ta 2 lớp, kết cấu vì nóc mái kiểu “kẻ chồng - giá chiêng”, xung quanh có sân vườn rợp mát cây xanh và hồ nước ngọt chảy từ thung núi xuống, nhìn từ xa ngôi đền Xuân Áng với những nét kiến trúc của một di tích văn hoá tâm linh như lọt giữa màu xanh của cây cổ thụ, hoa lá.
.jpg)
Ngoài hương án, tượng, khám thờ thần Bạch Nhạn, đền còn phối thờ Đức bà Vũ Thị Quý Minh – phu nhân của Vương Công Hiển, người sinh sống ở mảnh đất Văn Tràng – An Tràng (thuộc Thị trấn Trường Sơn ) – có công tham gia cuộc khởi nghĩa do Lý Bí lãnh đạo, lập nên nhà nước Vạn Xuân. Trong dịp lễ hội, dân làng tổ chức rước long ngai, thần vị các ngài về đình Xuân Áng cùng mở hội.
.jpg)
Trong đền hiện nay vẫn còn lưu giữ lại các hiện vật có giá trị như: Nhang án tiền mang niên đại Nghệ thuật Nguyễn cuối thế kỷ 19; Bát biểu; Tượng Thần Bạch Nhạn; Câu đối; Thần phả: Sắc phong do Vua nhà Nguyễn ban tặng.
Tại di tích đình - đền Xuân Áng, lễ hội mùa xuân được mở vào hai ngày 16 và 17 tháng hai âm lịch để kỷ niệm ngày sinh của đức Cao Sơn. Dân làng tổ chức rước mẫu Bạch Nhạn từ đền vào đình Xuân Áng và ngược lại, theo một con đường nhất định để tế lễ, sau lại rước yên vị về nơi xuất phát.
Ngoài phần nghi lễ, các môn trò dân gian cũng được tổ chức cho lớp trẻ tham dự như: Thi đấu vật, đi cầu thùm, chọi gà, diễn xướng chèo, để lại nhiều ấn tượng cho nhân dân và du khách thập phương.
Với những giá trị lịch sử - văn hoá đó, ngày 28/01/2005 tại Quyết định số 178/QĐ-UB của Uỷ ban nhân dân Thành phố Hải Phòng đã xếp hạng Cụm di tích Đình - Đền Xuân Áng, Thị trấn Trường Sơn, huyện An Lão là di tích lịch sử văn hóa thành phố.
.jpg)
.jpg)
GIÁ TRỊ LỊCH SỬ - VĂN HÓA CỦA DI TÍCH
Giá trị lịch sử: Di tích Đình – Đền Xuân Áng là một di tích thờ nhân vật lịch sử thời đại Hùng Vương dựng nước ở thành phố Hải Phòng ngày nay, qua nội dung lịch sử, nghi thức cúng, sinh hoạt lễ hội của cư dân địa phương, góp phần thiết thực vào công việc giáo dục lòng yêu nước, yêu quê hương cho thế hệ trẻ Hải Phòng trong sự nghiệp đổi mới hôm nay.
Di tích đã bảo lưu nguyên vẹn một không gian sinh hoạt lễ hội truyền thống trong một cảnh quan thiên nhiên vô cùng ngoạn mục, tạo nền tảng cho việc nghiên cứu, khai thác phát triển tiềm năng du lịch văn hóa tại địa phương huyện An Lão, nơi có nhiều di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia như: Núi voi, đền - chùa Bách Phương, đến An Tràng, …
Chia sẻ:
