DI TÍCH LỊCH SỬ THÀNH PHỐ ĐỀN VĂN TRÀNG

06 11 2024

in trang

Với người dân Tổ dân phố Văn Tràng thị trấn Trường Sơn thì đền Văn Tràng không chỉ là niềm tự hào của biết bao thế hệ nối tiếp sinh ra và lớn lên tại nơi đây mà còn là nơi thể hiện rõ nhất lối sinh hoạt mang tính cộng đồng gắn bó bền chặt dù trải qua bao thăng trầm của lịch sử.

   Đền Văn Tràng (Đền Cựu) thuộc cụm di tích đình - đền – chùa Văn Tràng tọa lạc tại TDP Văn Tràng I, Thị trấn Trường Sơn, huyện An Lão, được dựng quay hướng nam, nằm bên dòng sông Lạch Tray hiền hòa soi bóng, cách trung tâm thị trấn Trường Sơn khoảng 2km về hướng Tây Bắc.

 “Một tấm băng trinh vùi nước biếc

Ngàn năm hương hỏa mãi non xanh”

   Đó là đôi câu đối thờ tại đền nói về tấm gương trinh liệt của Đức bà Vũ Thị Quý Minh - phu nhân Đức ông Vương Công Hiển - người đã có công cùng với chồng giúp vua Tiền Lý (Lý Bí - Lý Nam Đế) đánh thắng quân Lương xâm lược, lập nên nhà nước Vạn Xuân năm 544. Trước nghĩa sĩ ba quân, Đức ông anh dũng chiến đấu nhưng hiềm vì thế giặc bạo cường, Ngài đã anh dũng hi sinh. Đức bà hay tin, bèn chia hết tài sản cho nhân dân sau đó cùng người con gái mới 16 tuổi trầm mình xuống sông Lạch Tray tự vẫn.

   Cảm động trước tấm gương anh dũng, giữ trọn đạo tiết của bà, đồng thời ghi nhớ ơn sâu với nước, với dân của Đức Ông, nhà vua xuống chiếu sắc phong cho cả gia đình là Thành Hoàng, tước Thượng đẳng Thần, giao cho các chức việc sở tại và nhân dân quanh vùng lập đền thờ tưởng nhớ, hương khói ngàn năm.

   Bố cục chính của đền gồm: cổng sau, vườn cây cổ thụ và ngôi đền - chữ nhị, gồm 3 gian, 2 trái tiền đường, hậu cung chữ đinh. Giữa phần hậu cung và tiền đường là khoảng sân hẹp, nhằm lấy đủ ánh sáng tạo sự thông thoáng cho di tích.

   Cổng đền là một đôi cột trụ chữ nhật lớn, nóc kiểu đèn lồng, đội - bình nước thiêng. Hai bên thân cột trụ có đắp những khung chữ nhật, tạo gờ chỉ lớn chạy song song tạo thành khung của đôi câu đối chữ Hán, nội dung ca ngợi công đức với dân của người đương thờ. Giữa hai trụ nóc đèn lồng, có hai chữ lớn: Đền Văn Tràng.

   Tòa tiền đường kết cấu 3 gian theo lối tường hồi - bít đốc. Vì nóc mái kiểu "chồng rường - giá chiêng". Mái đền lợp ngói ta hai lớp. Ba khung cửa chỉnh theo lối "bức bàn" được bào soi tạo gờ, chỉ rất cẩn thận.

   Tòa hậu cung, hình chữ Đinh là một công trình được làm về sau Bảo Đại 11 (1937). Các vì gỗ được tạo bởi kết cấu với nhau bằng đôi xà thượng theo lối "Bào trơn đóng bén" như vẫn gặp trên các công trình có niên đại Nguyễn muộn, nửa sau thế kỷ 20. Trang trí trên thân kẻ đấu sen kép hình lá guột, cánh sen, nét chạm bong thô, cứng chờm trên bề mặt kẻ. Giữa 2 bên hàng cột hậu cung trang trí các cửa võng mang đề tài rồng chầu mặt nguyệt, vân tản hóa long, tứ quý.

   Tuy nhiên do sự bào mòn của thời gian, sự khốc liệt của thời tiết, ngôi đền đã bị xuống cấp nặng nề. Nhận thấy sự nghiêm trọng của vấn đề, tập thể cán bộ và nhân dân của thị trấn Trường Sơn đã xin chủ trương được tôn tạo, trùng tu khu di tích lịch sử đền Văn Tràng. Và được sự cho phép của UBND thành phố Hải Phòng, sau hơn 3 tháng thi công, xây dựng, ngôi đền đã được khoác lên tấm áo mới khang trang, đẹp đẽ hơn.

   Ngày 14/08/2023, Cán bộ và nhân dân Thị trấn Trường Sơn long trọng tổ chức lễ khánh thành công trình trùng tu di tích lịch sử văn hóa cấp Thành phố đền Văn Tràng.

   Trong đền, chiếm vị trí trung tâm tòa tiền đường là cỗ khám. Tượng bà Vũ Thị Quý Minh, phu nhân của Đức Vương Công Hiển, ngự trên cỗ ngai án có niên đại nghệ thuật đầu thế kỷ 20. Chữ đề trên Hương án tiền giáp ngọ niên (tức năm 1954).

   Hiện nay, trong đền còn lưu giữ được nhiều hiện vật giá trị: 01 chuông đồng niên hiệu Bảo Đại tam niên (1929); 2 bát hương đồng, hình trụ tượng thần nổi hình rồng chầu mặt trời; 01 bức đại tự; 02 câu đối mang nội dung ca ngợi công đức của bà đối với nhân dân. Đặc biệt tại nơi cốn nóc trang trí tòa hậu cung có đại tự khắc ngay tại bức cốn nóc 4 chữ "Vạn Cổ Anh Phong"; Sắc phong: 3 bản của các triều vua Nguyễn: Tự Đức 33, Khải Định năm thứ 7 và năm thứ 9 phong cho Đức bà Vũ Thị Quý Minh.

   Để tưởng nhớ công ơn của Đức ông Vương Công Hiển, Đức bà Vũ Thị Qúy Minh và Quỳnh Phương Công chúa, người dân thị trấn Trường Sơn nói chung, tổ dân phố Văn Tràng, An Tràng nói riêng đã long trọng tổ chức lễ hội truyền thống vào các ngày 08,09,10,11 tháng giêng hàng năm. Lễ hội diễn ra trong không khí vui tươi, đầm ấm. Dân làng Văn Tràng, An Tràng lại rộn ràng nhịp bước, rực rỡ cờ hoa rước thần tượng Đức bà Quý Minh (từ đền Văn Tràng ) và Quỳnh Phương công chúa (từ đền An Tràng ) về đình làng Văn Tràng mở hội mừng xuân mới.

   Sau phần nghi lễ tế thành hoàng, hội vật truyền thống được mở tại sân đình Văn Tràng nhằm phát huy truyền thống tuyển quân, luyện quân xung vào đội ngũ chiến đấu của Đức Vương Công Hiển, vị tướng tài ba của Vua Lý Nam Đế.

   Hội làng là dịp để người dân Thị trấn Trường Sơn cùng nhau ôn lại tấm gương trung hiếu, thuỷ chung của gia đình đức ông Vương Công Hiển. Đây chính là niềm tự hào của địa phương khi có cả một gia đình được phong thần, được lập đền, dựng

   Đền Văn Tràng không chỉ là nơi chăm lo đời sống tâm linh của người dân mà trong thời kỳ chống Pháp, đây còn là nơi bao bọc, nuôi giấu cán bộ cách mạng, đảm bảo an toàn cho các hoạt động bí mật của ta. Thật tự hào khi nói rằng, đền Văn Tràng - thị trấn Trường Sơn, huyện An Lão - là một chứng nhân lịch sử. Đặc biệt là ngôi đền ấy đã chứng kiến sự phát triển, đổi thay mạnh mẽ và to lớn của mảnh đất, con người Trường Sơn.

   Ngày 21/12/2002, UBND thành phố Hải Phòng ra quyết định số 2848/QĐ-UBND công nhận cụm di tích Đình – Đền – Chùa Văn Tràng - thị trấn Trường Sơn là di tích lịch sử văn hóa cấp thành phố. Đây là dấu mốc quan trọng, là niềm tự hào đối với toàn thể Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong thị trấn.

   GIÁ TRỊ LỊCH SỬ - VĂN HÓA

   Đình - đền - chùa Văn Tràng, Thị trấn Trường Sơn, thông qua tục thờ cúng gia đình Đức ông Vương Công Hiển - một bậc tướng tài triều Lý Nam Đế (thế kỷ thứ VI) đã để lại cho hậu thế một tấm gương sáng về lòng yêu nước thuỷ chung với làng xóm, gia đình, lòng hy sinh, một lòng vì nghĩa lớn. Truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm đã được cán bộ, nhân dân địa phương phát huy cao độ trong hai cuộc kháng chiến chống ngoại xâm vừa qua. Tại đình - đền - chùa Văn Tràng vẫn còn nhiều dấu tích hầm mật nuôi dấu cán bộ hoạt động kháng chiến và tấm gương trung kiên, bất khuất của đồng chí bí thư chi bộ đầu tiên ở địa phương bị giặc sát hại ngay tại cây đa đình làng, sau khi dùng mọi nhục hình tra tấn nhằm mọi bí mật, tin tức cách mạng từ con người cộng sản, kiên trung. Tấm gương nêu cao khí tiết anh hùng cách mạng của ông đã được lớp trẻ noi theo một cách xứng đáng trong công cuộc xây dựng, kiến thiết quê hương, theo ánh sáng đổi mới của Đảng.

   Qua sự tồn tại của di tích, thông qua hoạt động lễ hội truyền thống diễn hàng năm, một không gian hoạt động văn hóa truyền thống đã và đang được bảo tồn và phát huy những giá trị tốt đẹp. Cùng với việc thờ phụng các nhân thần, để truyền đạt niềm ước mơ, khát vọng, sự biết ơn, người dân còn tổ chức nhiều hình thức hoạt động văn hóa dân gian, tổ chức các trò chơi để giao lưu, vui chơi, nghỉ ngơi thư giãn sau những ngày lao động vất vả và chuẩn bị bước vào một giai đoạn mới của cuộc sống. Việc tổ chức các lễ hội như vậy cũng để nhắc nhở con cháu nhớ về công lao của nhưng người đã góp phần xây dựng và bảo vệ quê hương, là dịp để những người xa quê nhớ về cội nguồn.

Admin

Chia sẻ: