Quan điểm của Hồ Chí Minh về nhận diện và đấu tranh phòng, chống bệnh lười biếng trong một bộ phận cán bộ, đảng viên

27 04 2022

in trang

Lười biếng được ví như một căn bệnh nan y đáng sợ, đeo bám hầu hết chúng ta, nó không chỉ gây ảnh hưởng đến công việc, đời sống mà còn khiến chúng ta trở nên thụ động, thiếu năng lượng. Bệnh lười khiến cho con người thiếu hụt về kiến thức, đánh mất đi nhiều cơ hội và còn khiến mọi người bên cạnh xa lánh, dè bỉu. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cảnh báo sớm về những biểu hiện và tính nguy hại của bệnh lười biếng trong tác phẩm “Công việc khẩn cấp bây giờ”. Theo đó, việc nhận diện và đấu tranh phòng, chống bệnh lười biếng trong đội ngũ cán bộ, đảng viên ở thời điểm nào cũng luôn cần thiết và cần dứt khoát loại bỏ.

Lười biếng được ví như một căn bệnh nan y đáng sợ, đeo bám hầu hết chúng ta, nó không chỉ gây ảnh hưởng đến công việc, đời sống mà còn khiến chúng ta trở nên thụ động, thiếu năng lượng. Bệnh lười khiến cho con người thiếu hụt về kiến thức, đánh mất đi nhiều cơ hội và còn khiến mọi người bên cạnh xa lánh, dè bỉu. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cảnh báo sớm về những biểu hiện và tính nguy hại của bệnh lười biếng trong tác phẩm “Công việc khẩn cấp bây giờ”. Theo đó, việc nhận diện và đấu tranh phòng, chống bệnh lười biếng trong đội ngũ cán bộ, đảng viên ở thời điểm nào cũng luôn cần thiết và cần dứt khoát loại bỏ.
Trong tác phẩm “Cần, kiệm, liêm, chính”, khi bàn về chữ “Cần”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Lười biếng là kẻ địch của chữ cần. Vì vậy, lười biếng cũng là kẻ địch của dân tộc. Một người lười biếng, có thể ảnh hưởng tai hại đến công việc của hàng nghìn, hàng vạn người khác”. Hồ Chí Minh cũng cắt nghĩa trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”: “Bệnh lười biếng - Tự cho mình là cái gì cũng giỏi, việc gì cũng biết. Làm biếng học hỏi, làm biếng suy nghĩ. Việc dễ thì tranh lấy cho mình. Việc khó thì đùn cho người khác. Gặp việc nguy hiểm thì tìm cách để trốn tránh”. Người giải thích cặn kẽ hơn: “Bệnh lười biếng - Khi tiếp được mệnh lệnh hoặc nghị quyết, không chịu nghiên cứu rõ ràng. Không lập tức đưa ngay mệnh lệnh và nghị quyết đó cho cấp dưới, cho đảng viên, cho binh sĩ. Cứ xếp lại đó. Khi thi hành, kềnh kềnh càng càng, không hoạt bát nhanh chóng. Hoặc thi hành một cách miễn cưỡng, không sốt sắng, không đến nơi đến chốn. Kết quả nhỏ là: nghị quyết đầy túi áo, thông cáo đầy túi quần. Kết quả nặng là: phá hoại tổ chức của Đảng, giảm bớt kỷ luật của Đảng, bỏ mất thời cơ tốt, lúc nên làm thì không làm, khi làm thì trễ rồi. Đó là vì tính lười biếng, chậm chạp”
Khi cho rằng, lười biếng cũng là đắc tội với đồng bào, với Tổ quốc, Hồ Chí Minh đã đưa ra hình ảnh so sánh: “Nếu có một người, một địa phương hoặc một ngành mà lười biếng, thì khác nào toàn chuyến xe chạy, mà một bánh xe trật ra ngoài đường ray. Họ sẽ làm chậm trễ cả chuyến xe. Vì vậy, người lười biếng là có tội với đồng bào, với Tổ quốc”
Theo Hồ Chí Minh, cũng giống như bệnh “kiêu ngạo”, bệnh lười biếng của cán bộ, đảng viên không tự nhiên sinh ra, không thuộc về bản chất vốn có của họ, lại càng không phải bản chất của Đảng ta, nó do nguyên nhân khách quan và chủ quan mang lại. Trong đó nguyên nhân khách quan được Người viết rất rõ trong: bài viết “Tình cảnh nông dân An Nam” đăng trên Báo La Vie Ouvrière, ngày 4-1-1924, tác phẩm “Những nhiệm vụ cấp bách của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa” và tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”.
Về nguyên nhân chủ quan, Hồ Chí Minh cho rằng, nó xuất phát từ chủ nghĩa cá nhân mà ra: “… vì tư tưởng cá nhân chủ nghĩa đẻ ra nhiều cái xấu như lười biếng, tham ô, đòi hưởng thụ, kèn cựa, địa vị... Muốn tiến lên chủ nghĩa xã hội thì phải có con người xã hội chủ nghĩa, muốn có con người xã hội chủ nghĩa phải có tư tưởng xã hội chủ nghĩa, muốn có tư tưởng xã hội chủ nghĩa phải gột rửa tư tưởng cá nhân chủ nghĩa”. Theo Người, “Chủ nghĩa cá nhân đẻ ra nhiều cái xấu, thiên hình vạn trạng. Ví dụ: lười biếng, hủ hóa, suy tính tiền đồ” chủ nghĩa cá nhân là việc gì cũng chỉ lo cho lợi ích riêng của mình, không quan tâm đến lợi ích chung của tập thể. “Miễn là mình béo, mặc thiên hạ gầy”. Nó là mẹ đẻ ra tất cả mọi tính hư nết xấu như: lười biếng, suy bì, kiêu căng, kèn cựa, nhút nhát, lãng phí, tham ô, v.v.. Nó là kẻ thù hung ác của đạo đức cách mạng, của chủ nghĩa xã hội”
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, khắc phục bệnh lười biếng này là yêu cầu của sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội với mục tiêu trước mắt là để nâng cao đời sống nhân dân, bên cạnh đó còn có mục tiêu xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa. Người cho rằng: “Lao động là nghĩa vụ thiêng liêng, là nguồn sống, nguồn hạnh phúc của chúng ta. Trong xã hội ta, không có nghề nào thấp kém, chỉ những kẻ lười biếng, ỷ lại mới đáng xấu hổ. Người nấu bếp, người quét rác cũng như thầy giáo, kỹ sư, nếu làm trọn trách nhiệm thì đều vẻ vang như nhau. Ai sợ khó, sợ khổ, muốn “ngồi mát ăn bát vàng”, người đó mới là kém vì không phải là người xã hội chủ nghĩa”.
Do đó, Người yêu cầu: “…phải gạt bỏ những thái độ sai lầm như: thỏa mãn với thành tích bước đầu, bảo thủ, tự mãn với những kinh nghiệm đã có, có ít nhiều tri thức thì kiêu căng, coi khinh quần chúng, hoài nghi những sáng kiến bình thường của quần chúng; lười biếng, không tích cực học tập cái mới, v.v..”
Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”, Hồ Chí Minh nêu ra những “phương thuốc” hữu hiệu để “chữa bệnh lười biếng” đó là: “Các cơ quan chỉ đạo phải có cách lãnh đạo cho đúng. Mỗi việc gì đều phải chỉ bảo cách làm. Cấp trên phải hiểu rõ tình hình cấp dưới và tình hình quần chúng, để chỉ đạo cho đúng. Khi nghị quyết việc gì, phải cẩn thận, rõ ràng. Khi đã nghị quyết thì phải kiên quyết thi hành”
Bên cạnh đó, phải thường xuyên học tập nâng cao trình độ mọi mặt, Hồ Chí Minh coi đó là biện pháp hết sức cần thiết. Người yêu cầu: “Phải chú ý học tập: Chống lười biếng, ngại học tập, muốn nghỉ ngơi. Muốn tiến bộ hoàn thành tốt nhiệm vụ, thì phải học tập các chính sách của Đảng và Chính phủ”. Đồng thời, phải ra sức học tập ở nhân dân, bởi: “Dân chúng biết giải quyết nhiều vấn đề một cách giản đơn, mau chóng, đầy đủ, mà những người tài giỏi, những đoàn thể to lớn, nghĩ mãi không ra”. Người cũng yêu cầu trong Đảng, trong Chính phủ, các cấp, các ngành và mọi đoàn thể cùng mỗi cá nhân phải “…cần có một cuộc vận động: Tiêu diệt lười biếng, nâng cao năng suất, củng cố kỷ luật lao động”. Đối với người phương Tây, họ luôn tự đặt hình phạt cho mình mỗi khi bệnh lười xuất hiện, sắp xếp mọi thứ ngăn nắp, dành thời gian thư giãn và rèn luyện sức khỏe mỗi ngày. Mỗi phương pháp đều đưa chúng ta đến việc không ỷ lại vào bất cứ điều gì, luôn tràn ngập năng lượng đối với công việc cũng như kiểm soát hiệu quả thời gian biểu của mình.
Những quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về nhận diện và đấu tranh phòng, chống bệnh lười biếng không chỉ có giá trị lịch sử, mà còn luôn có tính thời sự trong công tác xây dựng Đảng hiện nay. Những chỉ dẫn của Người về phòng, chống bệnh lười biếng cần được quán triệt và vận dụng sáng tạo từ đó sẽ khắc phục có hiệu quả bệnh lười biếng của một bộ phận cán bộ, đảng viên, đồng thời góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên “vừa hồng, vừa chuyên”, công tâm, thạo việc trong giai đoạn cách mạng mới./.
Lê Việt Nam

Admin

Thong ke