ĐÌNH TIÊN CẦM, XÃ AN THÁI, HUYỆN AN LÃO
27 03 2023
in trang
Đình Tiên Cầm tồn tại trong cộng đồng dân cư Tiên Cầm như một nhân chứng lịch sử sống động, góp phần bổ sung vào tư liệu kháng chiến chống giặc ngoại xâm của xã, huyện và thành phố trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
Đình hiện nay thờ 4 vị thành hoàng: Cao Minh (tên húy là Nguyên); Bùi Anh Nghị (tên húy là Đạt); Thần tiên công chúa Quý Ngọc uyển diệu ý đức trinh thục trung hoa đại vương thường gọi là công chúa Thần Tiên và Mộc Lưu (chưa rõ tên húy).
Theo thần tích, Cao Minh quê ở trang Chí Linh và Bùi Anh Nghị quê ở trang Tiên Cầm và Văn Khê là anh em họ “con bá con dì thương nhau” cùng đỗ thái học sinh thời Trần. Cao Minh giữ chức Nội thị, còn Bùi Anh Nghị giữ chức Quân úy. Tháng 8 năm Bính Tý, có giặc Chiêm Thành làm loạn, vua sai Cao Minh làm quan tham mưu, Bùi Anh Nghị làm Dực tán quân vụ cùng Trần Tông đi đánh giặc bắt được tướng Bố Đông, thắng trận Cao Minh được phong Đô úy phủ, Bùi Anh Nghị được phong Phát vận sứ. Hai ông dâng biểu xin vua cho dân trang Tiên Cầm không phải đóng sưu thuế cho nhà nước, vì vậy dân làng Tiên Cầm lập đền thờ hai ông làm phúc thần.
Về nhân vật lịch sử nữ - Quý Ngọc uyển diệu, truyền sử địa phương cho biết, đây chính là vị công chúa triều Trần, vì không chịu cảnh lộn xộn, bất hòa trong gia tộc đã xin đi khai khẩn ruộng đất lập ra làng Tiên Cầm. Bức đại tự: Tư Mẫu Đức và đôi câu đối của nhân dân ca ngợi công lao của nàng công chúa Trần triều như sau:
- Thiên trình phương ẩn tiền triều chúa (đền trời công chúa nhà Trần đi ẩn dật)
- Vận tỏa nhạn đằng đại địa tiên (mây tan nhạn phải bay).
Công chúa không còn trong triều thì đất tổng đại mới có làng Tiên Cầm, bởi lẽ đó dân trang Tiên Cầm đời đời giữ lệ tôn thờ cả 3 vị thành hoàng được phong phúc thần tại làng quê mình.
Đình được khởi dựng vào cuối thế kỷ XIX, theo lối kiến trúc chữ Đinh gồm 05 gian tiền đường và 02 gian chuôi vồ. Đình được trùng tu năm 1939 và tiếp tục trùng tu, tôn tạo vào các năm 1995, 2005.
Hàng năm từ ngày 14 - 15/02 (âm lịch) tại Đình Tiên Cầm, chính quyền và nhân dân tổ chức lễ hội truyền thống, trong lễ hội có phần rước Thành Hoàng từ miếu về đình long trọng. Đi đầu đoàn rước là đội hình cầm hương án, bộ bát bửu, đồ lỗ bộ và đội hình khiêng kiệu bát cống đặt bài vị Thành hoàng rước từ hậu cung ra sân đình. Việc tuyển lựa thanh niên vào đội hình rước kiệu khá khắt khe thường kén hàng đinh tráng trong thôn, đầu chít khăn xếp, đi hài kiểu “Gia Định”, đi sau kiệu bát cống có tàn lọng, tiếp theo là cờ hiệu (cờ tiết mao), chiêng, trống, bát âm (dàn nhạc) đến bô lão, các ban ngành, đoàn thể sau cùng là dân làng. Trong lễ hội, ngoài phần rước thành hoàng, đình tổ chức nghi thức tế thánh, mời đoàn chèo về biểu diễn phục vụ nhân dân và tổ chức nhiều trò chơi dân gian truyền thống như: đấu cờ, đấu vật, chọi gà, bắt vịt... Sự ấm áp trong ngày lễ hội lưu giữ nét đẹp văn hóa đặc sắc cổ truyền, là dịp để người dân thôn Tiên Cầm thêm tự hào, giáo dục con cháu nhớ về quê hương, nguồn cội.
Đình Tiên Cầm được xếp hạng “Di tích lịch sử kháng chiến” cấp thành phố (Đình – chùa Tiên Cầm) theo Quyết định số 177/QĐ-UBND ngày 28 tháng 01 năm 2005 của Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng.
Thành đoàn Hải Phòng