ĐÌNH LỰC HÀNH, PHƯỜNG ĐẰNG LÂM, QUẬN HẢI AN

19 06 2023

in trang

 Đình Lực Hành cổ được khởi dựng từ nhiều thế kỷ trước, là nơi thờ Đức vua Ngô Quyền - người có công lớn dẹp thù trong, phá giặc ngoài. Với chiến thắng Bạch Đằng giang chói lại nghìn thu, lưu danh muôn thuở. Diệt xong giặc, giữ yên bờ cõi, Ngô Quyền xưng Vương, là người đầu tiên đem lại nền độc lập tự chủ cho nước nhà sau gần một nghìn năm bị các thế lực phong kiến phương Bắc đô hộ. Khi Người qua đời, nhân dân vùng Hải An có 11 làng dựng đình thờ Ngài làm Thành hoàng để ghi nhớ công ơn hộ quốc, phù dân của Ngài và cầu mong Ngài phù hộ cho quốc thái dân an.

Đình Lực Hành xưa, thuộc xã Lực Hành, tổng Trung Hành, huyện An Dương, tỉnh Hải Dương. Nay là tổ dân phố Lực Hành, phường Đảng Lâm, quận Hải An thành phố Hải Phòng. Đình cách trung tâm thành phố 6 km, nằm ngay giữa trung tâm khu dân cư đông đúc, đang chuyển dịch lên nhịp sống đô thị hoá.

 Đình cổ được khởi dựng từ nhiều thế kỷ trước, là nơi thờ Đức vua Ngô Quyền - người có công lớn dẹp thù trong, phá giặc ngoài. Với chiến thắng Bạch Đằng giang chói lại nghìn thu, lưu danh muôn thuở. Diệt xong giặc, giữ yên bờ cõi, Ngô Quyền xưng Vương, là người đầu tiên đem lại nền độc lập tự chủ cho nước nhà sau gần một nghìn năm bị các thế lực phong kiến phương Bắc đô hộ. Khi Người qua đời, nhân dân vùng Hải An có 11 làng dựng đình thờ Ngài làm Thành hoàng để ghi nhớ công ơn hộ quốc, phù dân của Ngài và cầu mong Ngài phù hộ cho quốc thái dân an.

Thời gian quá vãng, ngày tháng thoi đưa, cùng với những thăng trầm của lịch sử, ngôi đình làng Lực Hành đã trải qua bốn lần xây dựng. Từ xa xưa đình làng có kiến trúc đơn sơ, lợp gianh tọa lạc ở khu vực ngày nay thuộc phường Cát Bi, quận Hải An, nhưng bị bọn trộm cướp đốt phủ nên dân lãng phải xây dựng lại, đình tuy không lớn nhưng là ngôi đình rất đẹp thời bấy giờ. Đến năm 1954 giặc Pháp dồn dân để mở rộng sân bay Cát Bi, đình làng bị Pháp đốt phá, tượng thờ bị đốt cháy, dân làng phải di dời về xóm Trại (nay là tổ dân phố Lực Hành) và đình được xây dựng lại bằng gạch ba banh mái lợp tôn Prô-xi măng, gồm ba gian bít đốc có hậu cung. Trải qua bao năm tháng với sự tàn phá khắc nghiệt của thiên nhiên và trong hoàn cảnh cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, ngôi đình bị xuống cấp và hư hỏng nặng không thể trùng tu sửa chữa được vì thế từ năm 1970 đến 1994, sau hơn hai chục năm làng Lực Hành không có đình.

 Thể theo nguyện vọng của các dòng họ và nhân dân trong khu dân cư, được sự đồng ý của lãnh đạo Đảng và Chính quyền địa phương, ngày 16 tháng 9 năm Giáp Tuất (1994) đình Lực Hành đã được khởi công xây dựng mới hoàn toàn, với sự góp công sức, tiền của từ các dòng họ, các bô lão, và những người dân Lực Hành sống xa quê, xa Tổ quốc cùng biết bao tấm lòng vùng phát tâm công đức của khách thập phương. Sau hơn một trăm ngày đêm miệt mài xây dựng, ngôi đình đã được hoàn thành vào ngày 10 tháng Giêng năm Ất Hợi (1995). Cán bộ nhân dân Lực Hành đã tổ chức mở hội khánh thành ngôi đình mới. Từ đó ngày 10 tháng giêng hàng năm đã trở thành ngày Lễ hội của đình làng.

Đình Lực Hành được dựng trên khuôn viên của diện tích 959,9 m2 rộng rãi, thoáng mát, quay hướng chính Đông, gồm 5 gian bái đường, 2 gian hậu cung, có sân rộng, có hồ nước với diện tích 1537 m2, nước hồ trong xanh soi bóng đình lung linh huyền ảo, là nơi tụ thủy, ngày đêm lồng lộng mây trời, ánh dương và bóng nguyệt, thật thanh tú tuyệt vời, nơi tích tụ phúc đức cho cả cộng đồng dân cư.

 Bộ khung đình bằng gỗ lim được đục chạm tinh sảo, chất liệu xây dựng bằng gạch, ngói, kiến trúc mang phong cách thời Nguyễn, mái lợp ngói mũi hài, nóc đắp lưỡng long chầu nguyệt, hai đầu nóc đắp hai con kình trông rất uy linh, tuyệt mỹ, mái cong mũi đao đắp tứ linh: Long – Ly – Quy - Phượng tạo nên vẻ tôn nghiêm cổ kính, hội tụ linh khí của đất trời.

Hai nhà giải vũ tả, hữu theo hướng Bắc-Nam, hai bên đắp hai ông hộ pháp, với ý tưởng các ngài bảo vệ nơi thờ cúng tối linh. Cổng đình thật uy nghi với hai cột biểu cao vút, trên đỉnh cột có đôi nghê yểu điệu, các hàng cột biểu đều có các câu đối ca ngợi công lao oanh liệt của chủ thần thờ trong đình. Hai bên cổng phụ như hai long đình mái hai tầng và hai cột biểu ngoài cùng đỉnh cột có hai búp sen tạo thành bộ cổng tam quan uy nghi, lối qua cổng chính có hai sư tử chầu đỉnh hương. Qua khoảng sân rộng, trước cửa gian giữa đình hai tượng nghê bằng đá trắng được tạo bởi bàn tay kỳ tài của nghệ nhân chạm khắc với dáng vẻ uy nghiêm, oai vệ đặt trên bậc cao tiền sảnh ở thế ngồi, ngày đêm canh giữ nơi thờ phụng tối linh - Nghê là một linh vật trong tâm thức của người Việt đế bảo vệ đời sống tâm linh. Phía cuối bậc tiền sảnh là hai tượng rồng với thế cuộn mình đầu cất cao hướng về phía trước như đang nghênh đón bá tính thập phương đến chiêm bái, ngưỡng vọng nơi tôn thờ Đức Ngô Vương.

Bên trong đình, gian chính giữa dẫn vào cung thờ gồm bốn lần cửa võng và câu đối, đại tự ca ngợi công huân của chủ thần, hai bên tả, hữu đều có hoành phi câu đối sơn son thếp vàng, họa tiết tinh xảo.

Tượng Ngô Vương uy nghi tĩnh tại trong khám thờ nơi cung cấm, Ngài ngự trên ngai rồng ở thể thiết triều. Phía ngoài là bộ kiệu bát cống, hai bên kiệu là hai bộ chấp kích, trên kiệu có lọng che bức chân dung của Ngài, gian ngoài để bộ long đình, hai bên có hai bộ bát biểu, ngoài cùng là nhang án và nhiều đồ tế tự quý giá khác càng điểm tô cho nơi thờ phụng tôn nghiêm trang trọng.

Từ khi khởi dựng đình thờ Đức Ngô Vương, bản đình đã được sáu triều vua ban sắc phong:

* Sắc phong ngày 20 tháng giêng năm 1621, hiệu Vĩnh Tộ (vua Lê Thần Tông 1619-1643).

* Sắc phong ngày 26 tháng 4 năm 1648, hiệu Phúc Thái (vua Lê Chân Tông 1643-1648).

* Sắc phong ngày 29 tháng 7 năm 1675, hiệu Dương Đức (vua Lê Gia Tông 1672- 1675).

* Sắc phong ngày 18 tháng 10 năm 1890 - Thành Thái (1889-1907).

Bốn sắc phong trên, bản gốc nay vẫn được lưu giữ tại đình. Còn Sắc phong ngày 17 tháng 8 năm 1910-Vua Duy Tân (1907-1916) và Sắc phong ngày 25 tháng 7 năm 1925-vua Khải Định (1916-1925), bản gốc đã bị thất lạc chỉ còn bản sao viết tay của hai ông lý trưởng, chính hội Hàng Lực Hành năm 1938 (tài liệu này được lưu giữ tại Viện KHXH VN).

Trải qua gần bốn trăm năm, đình Lực Hành phải di chuyển và tạo dựng nhiều lần cho đến ngày nay đình đã được xây dựng uy nghi bề thế mang đậm bản sắc kiến trúc truyền thống văn hóa dân tộc, tọa lạc tại một vị trí địa linh tụ thủy, tích phúc, sinh cơ là nơi tôn thờ Thành hoàng làng-vị Thánh đức huyền linh, muốn dẫn đội ơn mưa móc, với lòng thành kính tôn nghiêm để nhân dân ngưỡng vọng và cầu mong cho quốc thái dân an ... ghi mãi dấu chiến công của hào khí Bạch Đằng. Đồng thời đỉnh cũng là nơi tụ hội sinh hoạt văn hóa tâm linh và dân sinh trong cộng đồng dân cư. Đình Lực Hành đã được xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa cấp Thành phố ngày 5 tháng 11 năm 2007.

Sắc phong ngày 20 tháng giêng năm 1621 của vua Lê Thần Tông hiệu Vĩnh Tộ (1619-1643).	Sắc phong ngày 26 tháng 4 năm 1648 của vua Lê Chân Tông hiệu Phúc Thái (1643-1648)

Thành đoàn Hải Phòng

Chia sẻ: