CHÙA NGỌC LIỄN, XÃ ĐẠI HÀ, HUYỆN KIẾN THỤY
09
03
2023
in trang
Trung Linh Tự (trung tâm của chốn tâm linh) được tu dựng vào năm 1642 (niên hiệu Dương Hoa năm thứ 8), hội chủ là Pháp sư Đỗ Văn An, Tham đốc Phủ Nghĩa Hầu cùng phu nhân là Cao Thị Giám, Tỷ Khiêu, Cao Thị Ngọc Liên cùng các vai trong làng xóm góp công xây dựng (Theo bia đá còn lưu tại chùa cho biết). Còn theo tích tương truyền, Chùa Trung Linh là một trong số những ngôi chùa được Đức Thánh Tổ Non Đông (1256-1325) cất dựng.
Chùa thuộc địa phận thôn Ngọc Liễn, xã Đại Hà, huyện Kiến Thuỵ, thành phố Hải Phòng.
Chùa Trung Linh toạ lạc trên mảnh đất bằng phẳng, cao ráo, có diện tích gần 4.000m2. Đi trên con đường liên xã chạy qua hướng Nam của khu vực chùa, du khách ngay lập tức thấy được kiến trúc nổi bật là Cổng Tam Quan hai tầng mái đao, nóc đỉnh đề tên hiếu chùa bằng chữ Hán: Trung Linh Tự.
Chùa có bố cục mặt bằng kiểu chữ Đinh, gồm 5 gian bái đường, 3 gian hậu cung, mặt chính toà Tam Bảo quay hướng Tây, mang đậm nét đặc sắc kiến trúc đình chùa Việt Nam.
Sau trận càn quét của giặc thực dân, cuối năm 1949, chùa bị đổ nát và được tu tạo lại toà phật điện, nhà thờ Sư Tổ. Các công trình kiến trúc trong khu vực khuôn viên của chùa còn có Nhà thờ sư tổ kiểu chữ Đinh. Gian thờ Tam toà thánh mẫu cổng Tam Quan và khu hậu cần của nhà chùa được tu tạo và xây dựng vào năm 2001.
Phần cảnh quan rộng lớn bao gồm: Cây cổ thụ, cây bóng mát, vườn cây thuốc Nam, vườn tháp sư tổ, cùng hai tấm văn bia ghi nhận quá trình tồn tại, phát triển của ngôi chùa.
Chùa có những di vật rất đáng để quan tâm, đáng kể nhất trong số đó là số tượng phật được bài trí trên toà Tam Bảo, chất liệu gỗ, mang niên đại nghệ thuật triều Nguyễn, cuối thế kỷ 19. Hàng trên cùng, ở vị trí cao nhất toà Tam Bảo là bộ tượng Tam thế ngồi ngang nhau, đặc trưng cho chư phật thuộc về ba đời: quá khứ, hiện tại và vị lai.
Trong số nhiều pho tượng được đặt tại đây, có tượng Cửu Long (còn gọi là Thích Ca sơ sinh): Tượng Cửu Long diễn tả Phật Thích Ca Mâu Ni lúc mới sinh. Tương truyền rằng, khi Thích Ca Mâu Ni mới sinh, có 9 con rồng bay từ trên trời xuống phun nước để tắm cho Ngài. Tắm xong, Ngài đi 7 bước về phía trước, tay trái chỉ lên trời, tay phải chỉ xuống đất mà nói: “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn, Nhất thiết chúng sinh, gia hữu phật tính”, ý là trên trời dưới trời này, đời sống của con người là có giá trị tự mình định đoạt.
Chùa có 2 tấm bia đá, bài trí tại vườn chùa, chữ khắc rõ nét, hoa văn trang trí sinh động.
Ngoài ra, chùa còn có một quả chuông đồng có đặc điểm riêng biệt. Trên phần thân, gần đỉnh nóc chuông còn hằn rõ 2 vết đạn xuyên thủng như minh chứng lịch sử cuộc xâm lược của Thực dân nơi đây vào năm 1949. Chuông đồng có kích thước cao 0,92m, đường kính thân 42cm, niên đại nghệ thuật triều Nguyễn đầu thế kỷ 19. Có thể thấy rằng, kiến trúc chùa có sự hài hoà giữa tính uy nghiêm, cổ kính mang tính lịch sử, cùng với sự thanh nhã yên bình của cảnh quan.
Trung Linh Tự vừa là một công trình văn hoá – tín ngưỡng gắn bó mật thiết với cuộc sống của người dân địa phương, canh tác lúa nước, đánh bắt cá ven sông, biển. Vì lẽ đó, đây là nơi quy tụ mọi hoạt động lễ nghi hội hè, phần nào phản ánh tâm tư, ước vọng của con người nơi đây; vừa chứa đựng những giá trị lịch sử trong công cuộc kháng chiến trường kỳ chống Pháp, chùa nằm kề căn cứ du kích của quân ta từ Tiên Lãng qua Kiến Thuỵ, Đồ Sơn và ngược lại. Địa điểm của ngôi chủa là nơi cung cấp hậu cần, địa điểm trú quân của du kích và bộ đội địa phương Kiến An, góp phần vào thắng lợi chung của cả dân tộc.
Ngoài những giá trị tự thân, chùa còn được nhân dân và chính quyền trân trọng, gìn giữ, phát huy tốt trong đời sống lao động sản xuất, xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư và từng gia đình, làm cơ sở vững chắc cho việc tu tạo cảnh quan, giới thiệu và phục vụ tham quan du lịch của du khách từ thành phố về địa phương. Hàng năm, cứ đến ngày 27 tháng Giêng, sẽ thấy dân làng nô nức với những mâm lễ trên tay về chùa trảy hội kỷ niệm ngày Thánh Tổ Non Đông hạc giá Tây quy, thể hiện nét đẹp truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”của dân tộc ta.
Hiện tại, được các cấp chính quyền quan tâm, Trung Linh Tự tiếp tục được trùng tu, tôn tạo, cơ sở vật chất ngày một hoàn chỉnh, hứa hẹn là một điểm tín ngưỡng tâm linh với những giá trị đặc biệt, có sức hút du khách tham quan và tìm hiểu không kém bất cứ địa điểm du lịch nào trên phạm vi cả nước.
Chia sẻ:
