CHÙA CẨM LA, XÃ TỰ CƯỜNG, HUYỆN TIÊN LÃNG
08
03
2023
in trang
Ngôi chùa làng văn hoá Cẩm La là ngôi Hưng Tự đã có từ lâu( do tiêu thổ kháng chiến cổ tự còn có tên là Phúc năm 1946 cho nên các bút tích mất hết. Theo các cụ cao niên trong làng cho biết. Năm 1927 đã được nhân dân đóng góp nhân tài vật liệu, trùng tu lại nên đã trở thành ngôi tam bảo to đẹp có thể to đẹp nhất khu vực đường 10. Dân gian có câu “ Đức ông chùa La đức Bà chùa Cống”. Chùa kiến trúc theo kiểu chữ “đinh”, 5 gian tiền đường, 3 gian hậu cung, toàn bằng gỗ lim thuận chồng đấu sen, hoành rui ngói mũi. Nội thất chùa được bố trí đầy đủ, Tượng pháp, đồ thờ phật rất trang nghiêm và có quả chuông 3 tạ. Ngoài ngôi tam bảo còn có 5 gian nhà tổ bằng gỗ, có các công trình phụ đầy đủ coi như 1 cơ sở sản xuất tự cấp, tự túc để thờ cúng. Hàng năm cứ đến ngày Phật đản 8/4 âm lịch chùa mở hội, ngày 15/10 âm lịch giỗ tổ toàn dân được đến chùa làm lễ dâng hương và được nhà chùa tổ chức sinh hoạt bữa cơm trưa tại chùa. Về công trình ghi công qua các đời sư Tổ trụ trì có 4 ngọn tháp to đẹp của 4 vị hoà thượng có công lao đóng góp nên đã được tạc tượng 4 vị thờ tại nhà tổ.
Về khuôn viên và diện tích cấy trồng được dân làng cúng hiến 6 mẫu ruộng và 3 mẫu nội tự, có trâu cày và người giúp việc cho các nhà sư trụ trì bảo đảm sinh hoạt bình thường.
Trước cách mạng tháng 8, sau cách mạng tháng 8 thành công nhất là trong 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược đã có những sự kiện như sau :
Năm 1944 nhà chùa được hội tăng già cứu quốc giới thiệu 1 nhà sư về chủ trì thay nhà sư cũ chuyển đi nơi khác, nhà sư mới về làm cho nhà chùa sầm uất hơn. Ngoài việc tụng kinh niệm Phật và trông coi chùa nhà sư còn tranh thủ dạy chữ quốc ngữ cho các em nhỏ trong làng và phổ biến ca dao hò vè cho dân làng có cả nội dung đánh tây đuổi nhật, có 1 số các cụ cao niên hiện nay còn nhớ chứng kiến việc điển hình như cụ Trần Quang Lưu, rồi đến trước ngày 19/8/1945 Nhà sư tự bỏ đi không hiểu lý do gì, mãi đến sau ngày 19/8/1945 cách mạng thành công các cụ trong làng mới biết, nhà sư là cán bộ Việt Minh lương nhờ cửa Phật để hoạt động cách mạng, sau đó nhà sư không về nữa và cũng không để lại bút tích gì.
Sau cách mạng tháng 8 thành công chính quyền được thành lập. Ngôi chùa làng được ông Pháp Chen tự nguyện thủ nhang, đến năm 1946 thực dân Pháp xâm chiếm nước ta gây hấn tại Hải Phòng, Kiến An, mặt trận khu B được thành lập dưới sự chỉ đạo của UBKC – HC liên tỉnh Hải - Kiến quân và dân ta chiến đất rất dũng cảm. Ngôi chùa làng Cẩm La lại được cấp trên lấy làm nơi đón tiếp thương binh, liệt sỹ từ mặt trận gửi về theo đường dây Kiến An qua xã Tân Dân, Quốc Tuấn vượt sông Văn Úc về chùa Cẩm La vì nơi đây xa Quốc lộ 10, thương binh chuyển lên bệnh viện dã chiến tại đình làng Mỹ Khê trong khi đó có đồng chí Nguyễn Công Ba do vết thương quá nặng nên đã hy sinh tại chùa làng Cẩm La, Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp tiếp diễn về Kiến An theo Quốc lộ 10 . Cuối năm 1946 sang đầu năm 1947, 2 xã Tự Cường và Đại Thắng có Quốc lộ 10 đi qua cho nên Chính pủ quyết định 2 xã Tự Cường - Đại Thắng thực hiện tiêu thổ kháng chiến túc là : Thực hiện vườn không nhà trống, làm cho địch không có chỗ dựa. Như vậy đình, chùa, miếu mạo, nhà cửa của nhân dân đều phải rỡ bảo. Nhân dân 2 xã Tự Cường , Đại Thắng bỏ đất đi tản cư vào hậu phương, chùa làng Cẩm La lại được rỡ đầu tiên.
.jpg)
Nhân dân 2 xã đi tản cư từ năm 1947 đến năm 1949 ( 3 năm) do cuộc kháng chiến trường kỳ ND 2 xã lại được Nhà nước vận động về hồi cư bám đất khai hoang phục hoá xây dựng cơ sở vùng hậu dịch, mặc dầu đời sống của nhan dân gặp rất nhiều khó khăn nhưng đã làm tốt được nhiệm vụ giúp đỡ cơ quan cán bộ của tỉnh huyện và một số đơn vị ban bám dân để hoạt động bí mật phục vụ kháng chiến.
Năm 1949 – 1950 – 1951 làng Cẩm La là cơ sở của văn phòng tỉnh uỷ Kiến An huyện uỷ Tiên Lãng và một số xã bạn như xã Tân Viên, xã Quốc Tuấn, thuộc huyện An Lão, xã Quyết Tiến, xã Khởi Nghĩa, huyện Tiên Lãng. Đặc biệt ngôi chùa làng trong 3 năm tản cư không có người ở cây cối mọc um tùm chỉ còn 1 gian hậu cung. Diện tích nội tự 3 mẫu có vị trí ẩn lấp tốt, sau chùa có con kênh chảy ra cống La, sông Văn Úc khoảng cách 500m bên cạnh đó có bãi cói lau sậy rất rậm rạp. Từ vị trí đó cho nên cơ quan giao thông và bộ đội núi voi huyện An Lão lấy làm căn cứ đóng quân, đào hầm bí mật để bảo vệ cán bộ, bộ đội khi địch vây càn. Ban ngày ăn ở tại chỗ ban đêm trạm giao dẫn cán bộ, bộ đội về địa phương An Lão hoạt động và dẫn cán bộ và thanh niên xung phong đi bộ đội từ hậu địch An Lão ra hậu phương qua căn cứ chùa Cẩm La, có những lúc hàng mấy chục người vượt sông Văn Úc về chùa ăn ở trú ẩn đến đêm hôm au tiếp tục vào hậu phương để nhận nhiệm vụ, có khi đường giao thông bị tắc do địch phục kích cán bộ và bộ đội phải nằm lại 1 vài ngày những vẫn bảo đảm an toàn tuyệt đối vì hệ thống hầm bí mật quanh chùa rất tốt, được nhân dân hết lòng bảo vệ. Suốt trong 3 năm mặc dầu có những lúc địch vây càn quét rất ác liệt hòng phấn vỡ cơ sở của ta, thậm trí còn bắt bớ thanh niên, đánh đập rất dã man bắn chết dân thường hòng khủng bố gây hoang mang nhằm chia dẽ giữa nhân dân và cán bộ bộ đội của ta. Trong 3 năm địch đã bắn chết 7 người . Nhưng nhân dân ta kiên quyết giữ bí mật bảo vệ cơ sở được an toàn mãi đến cuối năm 1952 địch xây đồn bốt ( hệ thống lô cốt boong ke) trên bờ sống Mới lúc đó các cơ quan chuyển sang Tứ kỳ – Hải Dương.
Sự kiện trạm giao thông khu 3 huyện An Lão và một số cán bộ bộ đội Núi Voi lấy chùa Cẩm La làm cơ sở để trú ẩn ban ngày, đêm về vùng địch hậu An Lão hoạt động nay có ông, bà là nhân chứng :
1) Ông Hà Văn Ro 80 tuổi . Sinh Trí quán thôn Cẩm Văn xã Quốc Tuấn – huyện An Lão đang nghỉ hưu tại đó, thời gian 1950 là chiến sỹ bộ đội Núi Voi, năm 1950 được điều sang trạm giao thông khu 3 huyện An Lão là người trực tiếp chở đò đưa cán bộ bộ đội qua sông Văn úc về cơ sở chùa Cẩm La, được nhân dân đùm bọc suốt 3 năm, mãi đến tháng 6 năm 1951 trên đường công tác từ vùng địch hậu ra chẳng may bị địch phục kích bị bắt tạt cống la nhưng cơ sở vẫn an toàn.
2) Ông Trần Xuân Đặng – 81 tuổi . Những năm đó ông là cán bộ bộ đội núi voi, là người đi lại đường dây giao thông về trú tại cơ sở chùa Cẩm La để đêm về hoạt động vùng hậu địch An Lão đánh bắt phá tề trừ gian. Hiện nay ông nghỉ hưu tại thôn Câu Trung xã Quang Hưng huyện An Lão. Hiện là trưởng ban liên lạc tổ chức truyền thống lực lượng vũ trang huyện An Lão và là uỷ viên ban liên lạc truyền thống lực lượng vũ trang thành phố Hải Phòng .
3) Ông Nguyễn Bá Sáu – 85 tuổi sinh trú quán thôn Đông Nham xã Quốc Tuấn huyện An Lão – TP Hải Phòng. Lúc đó ông là Cán bộ trạm giao thông cùng với ông Hà Văn Ro đã được nhân dân làng Cẩm La bảo vệ tại chùa là sơ sở của trạm.
4) Ông Bùi Văn Dậm – 83 tuổi khi hồi cư về đã tự nguyện ta ở tại chùa vì còn 1 gian hậu cung vẫn phải thờ cúng, là người trực tiếp biết và giúp đỡ cán bộ , bộ đội Núi Voi, trạm giao thông An Lão đóng tại chùa thường xuyên canh gác, nếu có địch vây càn thì báo cho cán bộ, bộ đội rút vào hầm.
Chia sẻ:
