Bia Chợ Đông, huyện Thủy Nguyên
04
01
2024
in trang
Nằm trên tuyến đường liên xã thuộc ngã rẽ của tỉnh lộ 359, đi qua địa bàn của ba xã Hoa Động, Lâm Động, Thiên Hương, cách trung tâm thành phố khoảng 7km về hướng Bắc, với diện tích không lớn, khoảng trên 4km2, nhưng nơi đây là nơi ghi dấu cho tội ác, sự tàn bạo của Thực dân Pháp cũng là minh chứng cho sự đoàn kết, cho ý chí chiến đấu anh dũng, kiên cường của những chiến sỹ cách mạng, của những người con kiên trung của quê hương Lâm Động nói riêng và huyện Thủy Nguyên nói chung.
BIA CHỢ ĐÔNG
Nằm trên tuyến đường liên xã thuộc ngã rẽ của tỉnh lộ 359, đi qua địa bàn của ba xã Hoa Động, Lâm Động, Thiên Hương, cách trung tâm thành phố khoảng 7km về hướng Bắc, với diện tích không lớn, khoảng trên 4km2, nhưng nơi đây là nơi ghi dấu cho tội ác, sự tàn bạo của Thực dân Pháp cũng là minh chứng cho sự đoàn kết, cho ý chí chiến đấu anh dũng, kiên cường của những chiến sỹ cách mạng, của những người con kiên trung của quê hương Lâm Động nói riêng và huyện Thủy Nguyên nói chung.
Vào đêm 24, ngày 25/10/1948, Nhân dân Lâm Động cùng Nhân dân toàn Huyện đồng khởi, chiêng trống, mõ, thanh la rộn rã cả một vùng hòa cùng tiếng hô vang khẩu hiệu “Việt Nam độc lập muôn năm”, “Hồ Chí Minh muôn năm”. Du kích Lâm Động phối hợp với đơn vị Lê Lợi bắn bazôka vào đồn Trịnh Xá. Thanh niên, Nông hội, Phụ não suốt đêm căng biểu ngữ, dựng cổng chào, cờ đỏ sao vàng được treo lên ngọn cây đa cao nhất trước cửa đình Yến. Cũng trong đêm 24/10 ta thu ấn triện, sổ sách của Lý trưởng, tuyên bố giải tán hội tề, phối hợp du kích xã bạn giải tán, tước vũ khí bảo an. Ngày 25/10, Ủy ban kháng chiến hành chính xã làm việc công khai tại đình Yến, các đoàn thể hội họp công khai, xóm làng tưng bừng khí thế ngày hội chiến thắng.
Sau những đòn choáng váng, quân Pháp vội vạch kế hoạch bình định lại Thủy Nguyên. Chúng tăng cường hơn một nghìn quân với lực lượng tại chỗ để mở cuộc càn quét, khủng bố ác liệt nhằm tiêu diệt lực lượng Việt Minh, làm nhụt tinh thần kháng chiến của nhân dân ta. Đó là những ngày đẫm máu. Cụ già, trẻ em, phụ nữ bị chặt đầu, thiêu sống, nhà cửa bị đốt trụi, khói bay ngút trời. Nhiều làng xã bị địch tàn phá dã man, nhất là khu vực Lâm Động, Lôi Động,... Chúng thực hiện “Đốt sạch, quét sạch, phá sạch”. Sau ngày 25/10/1948, địch coi Hoàng Hoa nói chung, Lâm Động nói riêng là một trong những địa bàn nguy hiểm nhất, chúng thường đến càn quét, đốt phá.
Ngày 28/10/1948, địch tổ chức một lực lượng lính Âu Phi đi qua địa bàn Lâm Động để thăm dò, khi tới cửa đình Yến, chúng phát hiện trên ngọn cây đa cao trước cửa trụ sở Ủy ban kháng chiến hành chính có treo một lá cờ đỏ sao vàng, chúng dùng súng bắn nhưng không rơi, tên chỉ huy ra lệnh cho một tên lính da đen trèo lên tháo bỏ, nhưng du kích ta đã cưa sẵn một cành đa, chúng chưa với tới cờ, thì cành đa đã gãy khiến tên lính ngã lộn nhào, chúng tức tối dìu nhau rút quân.
Ngày 30/10/1948 từ đường 10 địch cho một lực lượng khoảng một đại đội Lê Dương chia làm 2 mũi, một vào Huê Lăng, một vào Bính Động bị một đơn vị của đại đội Lê Lợi chặn đánh, thấy lực lượng chúng đông ta rút quân sơ tán xuống hầm bí mật, chúng càn lên Lâm Động bắt được 12 người toàn ông già và người tàn tật. Chúng đánh đập tra hỏi cán bộ du kích, nhưng các cụ đều trả lời không biết, chúng đốt quán chợ Đông - một chợ nhỏ mãi cuối xóm xưa thường gọi là chợ bà Ê. Chúng chặt đầu 10 cụ, cắm lên cột chợ rồi rút quân, bắt cụ Nguyễn Đông Khuân vác của ăn cướp cho chúng, tới đầu làng chúng xả súng bắn chết cụ. Trận càn đó chúng đã đốt nhà và giết hại 11 người già và tàn tật. Hành động khát máu của bọn giặc đã làm cho nhân dân thêm căm thù biến đau thương thành hành động phong trào cách mạng của nhân dân xã Lâm Động càng mãnh liệt hơn....
.jpg)
Để tưởng nhớ các cụ đã anh dũng ngã xuống, đồng thời nhắc nhở các thế hệ người dân hôm nay và mai sau về truyền thống đấu tranh kiên cường, bất khuất của cha ông. Từ đó giáo dục, khích lệ, động viên nhân dân tiếp tục phấn đấu, tích cực lao động, học tập góp phần xây dựng quê hương Lâm Động nói riêng và quê hương Thủy Nguyên nói chung ngày càng giàu đẹp, thuận theo nguyện vọng của cán bộ và nhân dân trong xã, nhất là các đồng chí lão thành trong nhiều năm qua. Bia chợ Đông đã được tu sửa vào năm 2023 – Công trình chào mừng kỷ niệm 75 năm ngày truyền thống Thủy Nguyên quật khởi (25/10/1948 – 25/10/2023).
Chia sẻ:
