CHÙA MINH THỊ, XÃ TOÀN THẮNG, HUYỆN TIÊN LÃNG

27 01 2023

Nằm trong quần thể Di tích Lịch sử Văn hóa của huyện Tiên Lãng nói chung và xã Toàn Thắng nói riêng, chùa Minh Thị thuộc làng Minh Thị, xã Toàn Thắng là ngôi chùa có tên chữ Hán là "Minh Phúc Tự". Theo dấu tích và lời truyền để lại, ngôi chùa do bà Hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn xây dựng vào thế kỷ 16 thời triều Mạc trong thời gian bà lưu lại nơi đây cùng với dựng chợ, xây dựng bến cảng, hình thành một trung tâm buôn bán thịnh đạt mang hình bóng một thương cảng cô. Bà đã dựng chùa, tạc tượng, khắc bia ký ghi lại những việc làm thời bấy giờ tại đây. Chính vì vậy mà ngôi chùa đã được đặt nhiều đồ thờ tự, tượng đá, bia ký thời nhà Mạc được trạm khắc công phu có giá trị văn hóa còn lưu giữ tới ngày nay như: 4 pho tượng đá được tạc mang đặc trưng rõ nét của thời Mạc; các bia ký với những dòng chữ Hán đó là bia "Hoàng đồ củng cố" dựng năm 1511 ghi lại cùng việc xuất hiện của khu chợ Minh Thị ở huyện Tiên Lãng với các dãy phố cổ: Lồ, Khánh, Dường Trung ...; bia "Hậu phật li ký" khắc năm Sùng Khang 7 (1572) ghi lại một số việc của Hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn tại nơi này để dựng chợ, bia "Minh Phúc Tự" dựng năm 1669 ghi tình cảm dân làng lúc bấy giờ.

Đặc biệt trong chùa còn có 2 pho tượng phật A-Di-Đà bằng đá lớn có kích thước tính cả bệ: Pho thứ nhất cao 110 cm, rộng vai 22 cm, dày gối 33 cm; pho thứ hai kích thước cả bệ cao 130 cm, rộng vai 38 cm, dày gối 55 cm như người thực ngồi trên tòa sen mang phong cách nghệ thuật điêu khắc thế kỷ 16 được thực hiện tỷ mỷ từ cụm tóc, dải áo, móng tay đến khối hình, vẻ mặt thuần hậu. Theo dân gian đây là hai pho tượng lâu đời và rất có giá trị về lịch sử văn hoá.

Thể theo nguyện vọng của Nhân dân địa phương, đồng thời nhằm phát hiện, bảo tồn và gìn giữ các hiện vật quý hiếm có giá trị lịch sử và văn hoá, Ủy ban nhân dân xã Toàn Thắng làm tờ trình kính đề nghị các cơ quan chức năng có thẩm quyền tiến hành khảo sát, đánh giá về giá trị 2 pho trượng A-Di-Đà tại Di tích Lịch sử Văn hóa chùa Minh Thị, xã Toàn Thắng.

PHẦN HÁN NÔM DI TÍCH CHÙA MINH THỊ

BIA KÝ

Hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn xây dựng chùa Minh Thị và cầu quán chợ Cẩm Khê. Bà mua năm mẫu ruộng tại xứ Ma Gia, xã Đốc Hành, huyện Tâm Minh công đức vào chùa. Trước kia Phúc Tuy Thái trưởng công chúa cùng các con trai là Bùi Thế Mỹ, Bùi Thế Tích, Bùi Thế Triết cũng cúng ruộng thế nghiệp làm ruộng tam bảo. Trị giá đương thời là một trăm hai mươi lạng bạc. Cụ thể là:

- Phía Đông giáp ruộng thưởng của phủ Phúc Nghi

- Phía Tây giáp ruộng quan (công) xã Đốc Hành

- Phía Nam giáp đường cái

- Phía Bắc giáp ruộng gia truyền của Phủ Phúc Tuy

Sùng Khang năm thứ 7 (6/9/1572)

Người dịch

Nguyễn Thị Nguyệt

Bảo tàng Hải Phòng